Alanya’nın 37 km. batısında, Alara Çayı’nın kenarında sivri bir tepe üzerinde yer alan Alara Kalesi, üzerinde yer aldığı İpek Yolu’nun ve Alara Çayı kenarında bulunan Alara Han’da mola veren kervanların güvenliğini sağlamak için yaptırılmıştır. Kale, 1232 yılında Selçuklu Sultanı 1. Alaeddin Keykubad tarafından, içerisindeki Bizans kalıntıları korunarak, yeniden inşa ettirilmiştir.
Oldukça görkemli bir görünüm sergileyen, önemli bir savunma ve kontrol noktası olan Alara Kalesi, 200 metreden 500 metreye çıkan sarp bir kayalığın tepesinde bulunmaktadır. Dış ve iç kısım olarak ikiye ayrılan kaleye, 120 basamaklı bir dehlizden geçilerek girilir. Bu dehlizin ortalarına doğru derin bir çukur bulunur. Kalenin kalıntıları arasında küçük bir saray, kale görevlilerinin odaları ve hamam mevcuttur. İçerisindeki kayalar, oyularak tüneller yapılmıştır. Henüz örenyeri olarak düzenlenip ziyarete açılmadığı için kaleyi gezerken, yabani otlara ve yıkıntılara dikkat etmek gerekir.
Çevresi tarihi ve turistik bir gezi alanı olan Alara Kalesi’ni ziyaret ettikten sonra, kalenin altında yer alan Alara Çayı’nın serin sularında yüzebilir, çayın üzerinde yer alan restoranlarda, keyifli ve huzurlu bir dinlenme molası verebilirsiniz.
Alara Han, Alara Kalesi’ne 800 metre uzaklıkta bir düzlükte, Alara Çayı kenarına kurulmuştur. Kuzeydoğu cephesindeki kemerli kapı açıklığının üstünde yer alan kitabeye göre, Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad tarafından 1231- 1232 yıllarında inşa ettirilen hanın, sultanın Alanya, Antalya ve Konya güzergâhlarındaki seyahatleri sırasında, ordusunun konaklaması amacıyla yaptırıldığı düşünülmektedir.
Kuzeydoğu- güneybatı yönünde uzanan dikdörtgen planlı bir oturum alanına sahip olan han, büyük ölçüde kesme taşlarla yapılmış, yamaca bakan taraflarında ise moloz taşlar kullanılmıştır. 2000 metrekarelik bir alana yayılan hanın giriş bölümü, kare planlı küçük bir avlu şeklinde tasarlanmıştır. İç kısımda, merkezde bir koridor ve koridorun kenarlarında, eyvan düzeninde dizilen odalar bulunmaktadır. Aydınlatma ise dış duvarlardaki dar ve uzun pencerelerden sağlanmaktadır. Hanın içerisinde, kapıdan hemen sonra, süslü tonozu ile çeşme eyvanı, diğer yanda da mescit yer almaktadır.
Planı itibarıyla Anadolu kervansarayları arasında farklı bir yere sahip olan Alara Han, günümüze kadar ulaşmış ve restore edilmiştir. Şimdilerde, ziyarete açık olup restoran ve alışveriş merkezi olarak kullanılmaktadır.
