Lyrbe Antik Kenti

Lyrbe Antik Kenti, Antalya’nın Manavgat ilçesine bağlı Bucakşeyhler Mahallesi, Şıhlar Köyü’nde yer almaktadır. İlçe merkezine yaklaşık 12 km. mesafedeki kent, eski kayıtlarda Seleukeia olarak geçmektedir. Kentin, gemicilerin el kitabı Stadiasmus Maris Mayni’ye dayanarak öne sürülen ilk adı Seleukeia'dır. Fakat günümüzde Lyrbe’nin, Side dilinde yazılan ve bu yerleşimin Antik Çağ’da Side kentiyle aynı halk tarafından iskan edildiğine işaret eden bir belgesi bulunmuş, burada adı geçen kutsal alana dayanarak eski bir Pamfilya Kenti olan Lyrbe olması gerektiği, M.Ö. 3. yüzyılda kurulan Seleukeia’nın ise Manavgat Çayı ile ulaşılabilen, muhtemelen Side’nin batısında, kıyıda bulunan liman kenti olması gerektiği düşüncesi ağırlık kazanmıştır. 

Lyrbe Antik Kenti, bir dağ yerleşimi olmasına karşın, mevcut kalıntılar incelendiğinde, özellikle Roma Dönemi’nde oldukça gelişmiş bir kent olduğu ortaya çıkmaktadır. Şehirde bugün görülebilen kalıntılar, Helenistik, Roma ve Bizans Dönemleri’ne aittir.

Üç tarafı uçurumlarla çevrili kentin, sadece güney yönünde, bugüne kadar oldukça iyi şekilde gelebilmiş surlar bulunmaktadır. Şehre güneyden giriş yapılmasını sağlayan anıtsal kapı, iki anıtsal kule ile sınırlandırılmıştır ve surların ortasına yakın konumdadır. Giriş kapısının doğu ve batı yönüne uzanan surlar uçuruma kadar devam eder. Surların dış yüzeyleri, kesme kumtaşı bloklarla, rektagonal teknikte örülmüştür.

Kentin merkezindeki Pamfilya Bölgesi’nin en iyi korunmuşlarından biri olan agorası, batı tarafından yamaca yaslanmıştır. Agoranın doğu kıyısında iki katlı yapılar görülmektedir. Kuzey kanadında da önemli kalıntılar mevcuttur. Bunların arasında, Anaksagoras, Pythagoras, Demosthenes, Lykurgüs, Thukydides, Salon, Bias gibi yedi ünlü düşünürün portrelerini içeren ‘Yedi Bilgeler Mozaiği’nin bulunduğu alan, kütüphane olarak kabul edilmektedir. İşçilik ve yapım tekniğiyle ayrıcalıklı bir önem taşıyan mozaik, Antalya Müzesi’nde sergilenmektedir. Kentte bulunan eserlerden bazıları da Side Müzesi’nde yer almaktadır.

Lyrbe Antik Kenti’nin güneybatısında ise üç bölümden oluşan bir hamam kompleksi ile iki katlı kilise bulunur. Nekropol alanı, kentin güneydoğu ve güneybatısında konumlanmaktadır.

Torosların eteğinde, doğa ile tarihin kucaklaştığı Lyrbe Antik Kenti, çok özel bir kültür rotası olarak, daha fazla ziyaretçi tarafından keşfedilmeyi beklemektedir.