Antalya’nın Akseki ilçesinde 1800'lü yılların ortalarında yaptırılan Zilalci Konağı'nda, tarihi 250 yıl öncesine dayanan su kuyusu keşfedildi. Kuyunun çevresinde sonradan yapılan harç ile sıvaların temizlenip, üzerindeki betonun alınarak, şeffaf örtüyle kapatılacağı ve halkın seyrine sunulacağı kaydedildi.
Akseki Belediyesi ile Antalya Valiliği'nin projesi kapsamında restore edilen Zilalci Konağı'nda, tarihi 250 yıl öncesine dayanan 150 metreküplük su kuyusu ortaya çıkarıldı. Antalya Valiliği Kültür Varlıkları Birimi, AFAD, restorasyonu yapan firma görevlileri ve İl Sağlık Müdürlüğü ekipleri, su kuyusunun yapısal özellikleriyle ilgili keşif çalışması yaptı.
AFAD ekiplerince gaz ölçümü yapılmasının ardından Antalya Valiliği Kültür Varlıkları Birim Yetkilisi Cemil Karabayram, içinde 2,5 metrelik su bulunan kuyuya indi. Karabayram, duvardaki harç ile yapı malzemelerini inceledi. DHA'ya konuşan Karabayram, kuyu duvarının bir bölümünde 'Horosan harcı' denilen harç malzemesinin kullanıldığını, diğer kısımlarının ise 1900'lü yıllarda yapıldığı değerlendirilen betonla sıvandığını kaydetti.
En İhtişamlı Yapılardan Biri
Zilalci Konağı'nın Antalya'nın en ihtişamlı yapılarından biri olduğunu belirten Karabayram, şunları söyledi: "Bu yapı; bir postane binası, yardım merkezi. Geçmişte burada yaşayan insanların iletişimini sağlayan, ayrıca ismi gibi Zilalci ailesinin tüm değerlerini taşıyan bir yapı. Konağımız, Osmanlı'nın birçok döneminden de izler taşıyor. 1800'lü yılların ortalarında yapılmış. Yapı belli dönemlerde ekler alıyor. Fakat bu dönem ekleri kendisini muhafaza ediyor. Dönemsel olarak geleneksel tarihi mimari kültürden hiçbir değer kaybetmemiş bir yapı."
Konakta 2019 yılında restorasyon çalışması başlatıldığını anlatan Karabayram, "İlk kısım restorasyon çalışmalarımız 2021 yılına kadar devam etti. İlk önce yapının zemin, beden ve çatı kısımlarında iyileştirme yapıldı. Kapı, pencere ve doğramalarının, tedavi edici yöntemle kurtarılması planlanıyor" diye konuştu.
'Yapı Hiçbir Dönem Ekini Kaybetmemiş'
Tarihi konakta 250 yıl önce yapıldığı düşünülen bir kuyu sistemi olduğunu ifade eden Karabayram, "Bu kuyu sistemini incelememiz gerekiyordu. Başta AFAD olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluşlarıyla birlikte burada bir inceleme gerçekleştirdik. Kuyuda belli döneme ait harç malzemelerini gördük. Birincisi gördüğümüz harç malzemesi üst kısımda 1800'lü yıllardan gelen Horasan harcıydı. İkinci olarak da 1900'lü yılların başında bir betonarme harcı yapıldığını gördük. Bu durum şunu gösteriyor; bu su sarnıcında yapı hiçbir dönem ekini kaybetmemiş. Sıva marifeti ile üstü kapatılmasına rağmen 250 yıl öncesine dayanan bir harcın olduğunu görüyoruz. Kuyunun üzerinde bir beton kütle daha sonradan oluşturulmuş. Beton kütle olumsuz bir yük oluşturuyor. Bu bilgileri ilgili koruma kurullarına verdikten sonra kuyumuzla ilgili bir çalışma yapacağız" dedi.
'Bu Sarnıcı Halkın Seyrine Açacağız'
Karabayram, Antalya Vali Ersin Yazıcı'nın yapıya çok önem verdiğini vurgulayarak, "Şimdi burada 2'nci etap çalışmaları kapsamında yapı, tüm dönem ekleriyle sergilenecek. Gördüğümüz sadece 150 metreküp su alan bir kuyu olması değil. Birinci amacımız; suyun orijinal akışını durdurmamak. İkinci amacımız da yapıya 1900'lü yıllarda farklı katkı malzemelerinden gelen harç ve dokuyu uzaklaştırmak, sonradan eklenen beton kütleyi alarak şeffaf bir örtü sistemiyle bu sarnıcı halkın seyrine açabilmek" ifadelerini kullandı. Karabayram, konakta yapılan çalışmalara verdikleri destek nedeniyle Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Antalya Valisi Ersin Yazıcı'ya da teşekkür etti. (Mithat Abakan- DHA)
