Osmanlı Padişahı 2'nci Abdülhamid'in tahta çıkışının 25'inci yılı anısına 1901'de inşa edilen Antalya'nın simge eserlerinden Saat Kulesi'nin devam eden restorasyonunda, 1940'lı yıllarda fırtına nedeniyle düşen kubbesinin yerine 1960'larda inşa edilen imitasyon dendanların tamamı kaldırıldı. Kulenin tepesine konulacak kubbenin formu da belirlendi.
Antalya'da tarihi Kaleiçi'nin ana giriş kapısındaki Saat Kulesi, 1901 yılında 2'nci Abdülhamid'in tahta çıkışının 25'inci yılı şerefine 25 il ile birlikte Antalya'da da Bizans sur burçları üzerine inşa edildi. Alman imparatoru Kaiser Wilhelm'in hediye ettiği 25 saatten biri de bu kulede kullanıldı. Sonraki yıllarda saati birçok kez arızalandığı için tamir gören kulenin orijinal yapımında en tepesinde bir de kubbe bulunuyordu.
İmitasyon Dendanlar
Kubbe 1940'lı yıllarda yaşanan bir fırtınada düştü. Uzmanların araştırmalarına göre, 1960'lı yıllarda Saat Kulesi'nin tepesine orijinaline uygun olmayan dendanlar (Surların üst kısmında çentik şeklinde olan, askerlerin arasından kafalarını uzatıp düşmana ok ve mızrak vb. attığı bölümler) inşa edildi. İçeriği beton, tuğla ve bağlantı demir çubuklardan oluşan ve dış yüzeyi de mermere benzetilmeye çalışılan bir kaplamadan oluşan imitasyon dendanlar, kulede geçen şubat ayında başlayan ve devam eden restorasyon çalışmaları kapsamında önceki gün tamamıyla kaldırıldı. Antalya Valiliği Kültür Varlıkları Birimi'nden koruma ve restorasyon uzmanı Cemil Karabayram, Saat Kulesi'nde devam eden restorasyon çalışmaları ve 1980'li yıllarda mekaniği kaybolan tarihi saatin yerine konulması planlanan saatle ilgili bilgiler verdi. Restorasyon sürecinde önemli bir işlemin daha yapıldığını belirten Karabayram, 1960'lı yıllarda yapıldığı düşünülen, kalelerin sur örneklerinde de görülebilen ateş tuğlası, çimento, demir çubuklar ve mermerimsi kaplamadan oluşan dendanların tamamıyla kaldırıldığını açıkladı.
'Horasan Harcıyla Sağlamlaştırma Yapılacak'
O dönemlerde kulenin içine dökülen beton kütlenin de kaldırıldığını hatırlatan Karabayram, “Kubbe 1940'lı yıllarda fırtınadan dolayı yıkıldıktan sonra, 1960'lı yıllardaki bir müdahalede bu dendanlar yapılmış. Şu an için en önemli konu bu dendanlar temizlendi. Altından da orijinal taş malzeme ortaya çıktı, özel harçlarla sağlamlaştırma işlemi yapmamız gerekiyor. Çünkü kubbe sisteminin oraya sağlam bir şekilde oturması gerekiyor. Bunun için de zemininde kalan betonlar da tamamen temizlenip, yerine Horasan harcı kullanılarak, sağlamlaştırma yapılacak" diye konuştu.
Kubbe Formu Tamamlandı
Kaldırılan dendanların yerine orijinalinde olduğu gibi yerleştirilecek kubbenin formunun da belirlendiğini belirten Karabayram, “Kubbe formu aşağıda oluşturulup, yukarıya çıkartılacak. İskeleti tamamlanan kubbe ahşap katman, koruyucu sıvı katman ve üzeri de kurşun kaplama olacak. Kulenin tepesine konulacak bu kubbenin üzerinde de yine yapının orijinalinde olduğu gibi alem yerleştirilecek. Mekanik saatle ilgili çalışmalar ise devam ediyor, yapının içindeki hacim çalışmaları sürüyor. O döneme ait saatler ve Saat Kulesi'nde kaybolan saat mekanizmasının benzerini bulduk, teknik çalışmalar sürüyor" dedi.
Demir Mızraklar da Çıkartıldı
Kulede yine 1961 yılındaki müdahalelerde kulenin tam ortasındaki duvarlarına birer mızrak gibi çok sayıda demir çubuk saplandığının tespit edildiğini anlatan Karabayram, adeta kulenin kalbine saplanmış bu demir mızrakların da tek tek çıkartıldığını dile getirdi. Kule içinde bir merdiven oluşturulduğunu da anlatan Karabayram, restorasyon sürecini tümüyle yakından takip eden Antalya Valisi Ersin Yazıcı'nın da talimatıyla yine kule önünde çirkin görünüme sebep veren elektrik besleme hatlarının kaldırılacağını söyledi. (Mehmet Çınar- DHA)
